Opis zajęć

Po co nam dzisiaj filozofia? Podróż przez pojęcia, nurty i problemy

  1. Czy potrzebujemy dziś filozofii?

Zagadnienia szczegółowe:

Czym jest filozofia?

Kto to jest filozof(ka)?

Problem jajka i kury, czyli co było pierwsze filozofia, nauka, wiara?

Główne działy filozofii, czyli czym zajmuje się filozofia.

O co nas pytają Wielcy Filozofowie? I dlaczego tylko Filozofowie, a nie Filozofki? Czy warto/trzeba dziś filozofować?

  1. Co to znaczy filozofować i czego pragną filozofowie(ki)?

Zagadnienia szczegółowe:

Wykład a dialog, czyli czego nie wiedział Sokrates.

Co to znaczy żyć cnotliwie – kiedyś i dziś.

Co takiego Platon znalazł w jaskini?

Który świat jest realny i co znaczy?

Czy istnieje coś takiego prawda? I czy wciąż potrzebujemy/cenimy prawdę?

  1. Wiara i rozum – przeciwieństwa czy dopełnienie?

Zagadnienia szczegółowe:

Rozum a objawienie – czy muszą się wykluczać?

O czym pouczają nas myśliciele średniowiecza – św. Augustyn i św. Tomasz.

Czy istnienie Boga można udowodnić? Czy komuś się to udało?

  1. Nowożytność i prymat rozumu

 Zagadnienia szczegółowe:

Czy rzeczywiście rozum nigdy nas nie zawodzi?

Co znaczy, że człowiek jest istotą rozumną? Do czego nas to zobowiązuje?

Czy emocje są „złe”?

Z jakim problemem zostawił nas Kartezjusz?

Dualizm rozumu i emocji – czy da się je pogodzić?

  1. Racjonalizm i empiryzm – czyli o odwiecznym sporze w filozofii

 Zagadnienia szczegółowe:

Racjonalizm, czyli o (domniemanej) wyższości człowieka nad innymi istotami.

Empiryzm, czyli o czuciu, emocjach i doświadczaniu świata zmysłami.

Jakiego przewrotu dokonał Kant w filozofii i dlaczego porównuje się go do Mikołaja Kopernika?

Czym kierować się w życiu, czyli o problemie „głowa – serce”.

  1. Filozofia przełomu XIX i XX wieku – idee, problemy, wyzwania

 Zagadnienia szczegółowe:

Co się zmieniło w filozofii na początku XX wieku?

Filozofia z Bogiem i bez Boga (Kirkegaard i Nietzsche).

Filozofia w literaturze i sztuce – jak ją tam znaleźć?

Czym są te wszystkie „-izmy”? Egzystencjalizm, postmodernizm, strukturalizm.

  1. Czym filozofia tradycyjnie się nie zajmowała i co oznacza inkluzywność współczesnej filozofii?

Zagadnienia szczegółowe:

Jakie tematy i zagadnienia były pomijane w filozofii i dlaczego?

Dlaczego filozofia jest męskocentryczna? Co to znaczy? Dlaczego tak jest?

Czy rzeczywiście kobiety nie filozofowały, nie tworzyły nauki i sztuki?

Co się zmieniło w drugiej połowie XX wieku? Czym jest inkluzywność?

Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy, jeśli chodzi o inkluzywność nauki, filozofii i sztuki?

  1. Myśl feministyczna i jej wkład we współczesną filozofię

Zagadnienia szczegółowe:

            Czym jest feminizm?

Kim były sufrażystki i jakie „fale” wywołały?

Jak feminizm zmienił świat, w którym żyjemy?

Czy „robota” feministek jest już zakończona?

Co zostało nam do zrobienia w kwestii równości płci?

Czym jest płeć a czym jest gender?

  1. Postmodernizm – czyli o końcu człowieka i końcu (jego) historii

 Zagadnienia szczegółowe:

Co to jest postmodernizm?

Główne idee i postulaty

Modernizm vs postmodernizm

Drzewo czy kłącze?

Co zostało po „śmierci człowieka” i „końcu historii”?

  1. Nowe problemy filozofii w XXI wieku

Zagadnienia szczegółowe:

Czym dziś zajmuje się filozofia?

Jakie problemy porusza?

Kim są współcześni „inni” w filozofii?

Czy potrzebujemy filozofii mierząc się z wyzwaniami współczesnego świata?

Jakie wartości są ważne dla nas, ludzi współczesnych?

  1. Filozofia – sztuka – estetyka

Zagadnienia szczegółowe:

Czym jest estetyka?

Podstawowe pytania estetyczne.

Filozoficzne definicje sztuki.

Czy rzeczywiście, nie to piękne, co piękne, lecz to, co się komu podoba?

Wartości artystyczne vs. Wartości estetyczne.

  1. Cudze chwalicie, swego nie znacie – czyli główne nurty i przedstawiciele filozofii XX wieku w Polsce

 Zagadnienia szczegółowe:

Główne nurty w filozofii XX wieku w Polsce

Czy filozofia w Polsce (jedynie) powiela Zachodnią myśl?

Roman Ingarden i jego wkład w światową filozofię

Władysław Tatarkiewicz – „narodowy towar eksportowy”

INFORMACJA:

Wysokość dobrowolnej składki rocznej (potrzeby pracowni/materiały dydaktyczne/realizacja programu) – 210 zł

Uroczysta inauguracja zajęć: 13 października 2025 r. w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Harmonogram zajęć zostanie przedstawiony podczas inauguracji działalności Towarzystwa.