Opis zajęć
Po co nam dzisiaj filozofia? Podróż przez pojęcia, nurty i problemy
- Czy potrzebujemy dziś filozofii?
Zagadnienia szczegółowe:
Czym jest filozofia?
Kto to jest filozof(ka)?
Problem jajka i kury, czyli co było pierwsze filozofia, nauka, wiara?
Główne działy filozofii, czyli czym zajmuje się filozofia.
O co nas pytają Wielcy Filozofowie? I dlaczego tylko Filozofowie, a nie Filozofki? Czy warto/trzeba dziś filozofować?
- Co to znaczy filozofować i czego pragną filozofowie(ki)?
Zagadnienia szczegółowe:
Wykład a dialog, czyli czego nie wiedział Sokrates.
Co to znaczy żyć cnotliwie – kiedyś i dziś.
Co takiego Platon znalazł w jaskini?
Który świat jest realny i co znaczy?
Czy istnieje coś takiego prawda? I czy wciąż potrzebujemy/cenimy prawdę?
- Wiara i rozum – przeciwieństwa czy dopełnienie?
Zagadnienia szczegółowe:
Rozum a objawienie – czy muszą się wykluczać?
O czym pouczają nas myśliciele średniowiecza – św. Augustyn i św. Tomasz.
Czy istnienie Boga można udowodnić? Czy komuś się to udało?
- Nowożytność i prymat rozumu
Zagadnienia szczegółowe:
Czy rzeczywiście rozum nigdy nas nie zawodzi?
Co znaczy, że człowiek jest istotą rozumną? Do czego nas to zobowiązuje?
Czy emocje są „złe”?
Z jakim problemem zostawił nas Kartezjusz?
Dualizm rozumu i emocji – czy da się je pogodzić?
- Racjonalizm i empiryzm – czyli o odwiecznym sporze w filozofii
Zagadnienia szczegółowe:
Racjonalizm, czyli o (domniemanej) wyższości człowieka nad innymi istotami.
Empiryzm, czyli o czuciu, emocjach i doświadczaniu świata zmysłami.
Jakiego przewrotu dokonał Kant w filozofii i dlaczego porównuje się go do Mikołaja Kopernika?
Czym kierować się w życiu, czyli o problemie „głowa – serce”.
- Filozofia przełomu XIX i XX wieku – idee, problemy, wyzwania
Zagadnienia szczegółowe:
Co się zmieniło w filozofii na początku XX wieku?
Filozofia z Bogiem i bez Boga (Kirkegaard i Nietzsche).
Filozofia w literaturze i sztuce – jak ją tam znaleźć?
Czym są te wszystkie „-izmy”? Egzystencjalizm, postmodernizm, strukturalizm.
- Czym filozofia tradycyjnie się nie zajmowała i co oznacza inkluzywność współczesnej filozofii?
Zagadnienia szczegółowe:
Jakie tematy i zagadnienia były pomijane w filozofii i dlaczego?
Dlaczego filozofia jest męskocentryczna? Co to znaczy? Dlaczego tak jest?
Czy rzeczywiście kobiety nie filozofowały, nie tworzyły nauki i sztuki?
Co się zmieniło w drugiej połowie XX wieku? Czym jest inkluzywność?
Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy, jeśli chodzi o inkluzywność nauki, filozofii i sztuki?
- Myśl feministyczna i jej wkład we współczesną filozofię
Zagadnienia szczegółowe:
Czym jest feminizm?
Kim były sufrażystki i jakie „fale” wywołały?
Jak feminizm zmienił świat, w którym żyjemy?
Czy „robota” feministek jest już zakończona?
Co zostało nam do zrobienia w kwestii równości płci?
Czym jest płeć a czym jest gender?
- Postmodernizm – czyli o końcu człowieka i końcu (jego) historii
Zagadnienia szczegółowe:
Co to jest postmodernizm?
Główne idee i postulaty
Modernizm vs postmodernizm
Drzewo czy kłącze?
Co zostało po „śmierci człowieka” i „końcu historii”?
- Nowe problemy filozofii w XXI wieku
Zagadnienia szczegółowe:
Czym dziś zajmuje się filozofia?
Jakie problemy porusza?
Kim są współcześni „inni” w filozofii?
Czy potrzebujemy filozofii mierząc się z wyzwaniami współczesnego świata?
Jakie wartości są ważne dla nas, ludzi współczesnych?
- Filozofia – sztuka – estetyka
Zagadnienia szczegółowe:
Czym jest estetyka?
Podstawowe pytania estetyczne.
Filozoficzne definicje sztuki.
Czy rzeczywiście, nie to piękne, co piękne, lecz to, co się komu podoba?
Wartości artystyczne vs. Wartości estetyczne.
- Cudze chwalicie, swego nie znacie – czyli główne nurty i przedstawiciele filozofii XX wieku w Polsce
Zagadnienia szczegółowe:
Główne nurty w filozofii XX wieku w Polsce
Czy filozofia w Polsce (jedynie) powiela Zachodnią myśl?
Roman Ingarden i jego wkład w światową filozofię
Władysław Tatarkiewicz – „narodowy towar eksportowy”
INFORMACJA:
Wysokość dobrowolnej składki rocznej (potrzeby pracowni/materiały dydaktyczne/realizacja programu) – 210 zł
Uroczysta inauguracja zajęć: 13 października 2025 r. w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Harmonogram zajęć zostanie przedstawiony podczas inauguracji działalności Towarzystwa.